Hayatın birçok noktasında tekerrür mevcuttur. Tekrarın ise ilk bakışta merak uyandıran bir tarafı yok gibidir, çünkü tekrar başlı başına bir atıftır. Açıklanmaya ihtiyaç duyan bir fenomenden ziyade, çoğu zaman açıklamanın kendisidir.
Oysa, tekrar edenin doğası, içinden çıkılamayan bir gizem oluşturur. "Neden böyle oluyor?" ya da "Neden bunu yapmaya devam ediyorum?" gibi soruların cevabını bulmak beklenenden çok daha zordur. Bu soruların cevabı özne tarafından araştırılsa dahi hakikat yolundaki adımlar ve cevaplar mütemadiyen tekrarın kurbanı olur.
Araştırmak, cevap bulmak manasızlaşır, belki de tamamen durdurulur. Neden "öyle" olduğu merak edilen durumlar, basitçe "öyle" olmaya devam eder. Bir cevap, bir yanlış bulunamaz. Peki neden?
Şüphesiz ki tekrarın, bilindik olanın ve alışılmışın bir çeşit cazibesi vardır. Oysa bu cazibenin bedeli esarettir; çünkü tekrara olan eğilim neredeyse kaçınılmazdır.
Erken dönem deneyimleri birçok şeyin kökünü oluştururken, tekrara eğilen mekanizmaları da oluşturur. Neredeyse stereotipik¹ hale gelen mekanizmalar, öznenin kendisine ve çevresine yönelebilir. Bu durum, özneyi karşılaştığı neredeyse her durumda belirli ama görünmez bir yöne doğru yönlendirebilir ve bu durum çoğu zaman özne için görünmezdir.
Peki bir şeyler neden tekrar eder?
Tekrarın doğasında, karşısında daha önceden hükümsüz kalınan hadiselere hükmetme çabası bulunabilir. Bu noktada bir çeşit tatminsizlikten bahsetmek mümkündür. Artık bu durumun öznenin tatminsiz arzusuyla ilgili olduğu düşünülebilir. Bu tatminsizlik tekrar eden doğası gereği "doğru" veya "olması gerektiği farz edilen" şeylerin, belirsiz imgesini ve simgesini oluşturmaya başlar.
Özne gündelik karşılaşmalarda doğru olanın veya olması gerekenin beklentisini yaşar. Oysa bu beklenti hiçbir zaman karşılanamayacak gibidir.
Tekrarın özne tarafından ele alınışı ise farklıdır. Tekrar eden tatminsizlik dahi olsa alışılmış olandır, mükemmel olanın tezahürünü ve potansiyelini taşımaktadır.
Dayanılmaz çekiciliğiyle tekrara olan eğilim, neredeyse kaçınılmazdır.
¹ Kalıplaşmış, kolayca atfedilebilen, tekrarlayan, devinim halinde olan.
Comentarios